Zamir ÖrnekleriZamirler, isimlerin yerini tutan sözcüklerdir. Bir cümlede zamirin karşıladığı isim bilinmiyorsa, cümle belirsiz kalır. Zamirler isim soylu sözcüklerdir ve isimler gibi durum çekim eklerini alabilirler. Ayrıca zamirler, tek başına veya oluşturdukları tamlamaların içinde cümlenin çeşitli ögelerini oluşturabilir. Zamirlerin diğer bir adı da "adıl" olarak bilinir.
Örneğin, yukarıdaki ilk cümlede "bu" sözcüğü zamirdir ve özne görevinde kullanılmıştır. İkinci cümlede ise "oradan" sözcüğü zamirdir ve dolaylı tümleç olarak kullanılmıştır. Zamirler, sözcük durumunda zamirler ve ek durumunda olan zamirler olarak ikiye ayrılmaktadır. Sözcük Durumundaki Zamirler
Ek Durumunda Olan Zamirler
Kişi (Şahıs) ZamirleriKişi adlarının yerine kullanılan sözcüklerdir. "Ben, sen, o, biz, siz, onlar" dilimizdeki şahıs zamirleridir.
Yukarıda ilk cümlede "ben" ve ikinci cümlede "sen" sözcükleri kişi zamirleridir. Fiiller bazen kişi zamirlerinin karşılığı olan ekleri de alabilir. Bu eklere kişi ekleri denmektedir.
Yukarıdaki cümlede "mısınız" sözcüğündeki ekler kişi ekleridir. Bu ekleri iyelik zamiri ile karıştırmayınız. "Kendi" sözcüğü de kişi ekleri ile çekimlenerek şahıs zamiri olarak kullanılır. "Kendi" sözcüğü diğer kişi zamirleri ile kullanılırsa cümleye pekiştirme anlamı katar. Kendisinden gelen sözcük ile tek bir özneyi oluşturması gerekir.
Bu cümlede "sen kendin" sözcük öbeği özne ve kişi zamiridir. Kişi zamirleri isimlerle tamlamalar oluşturabilir. Tamlayan kişi zamiri ise bu kişi zamiri düşebilir.
İkinci cümlede tamlayan olan "sizin" zamiri düşmüştür. İşaret Zamirleriİsimlerin yerini işaret yoluyla belirten zamirlerdir. Dilimizdeki başlıca işaret zamirleri şunlardır: Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki, orası, şurası.
İlk cümlede "şu" ve ikinci cümlede "öteki" sözcükleri işaret zamiridir. Dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. "O" ve "onlar" sözcükleri kişi zamiri ve işaret zamiri olarak da kullanılabilir. Eğer insan ismi yerine kullanılırsa kişi zamiri, cansız varlıklar için kullanılırsa işaret zamiri olurlar.
Birinci cümlede "onlar" sözcüğü kişi zamiri, ikinci cümledeki "onlar" sözcüğü ise işaret zamiridir. "O" ve "onlar" sözcükleri dışındaki işaret zamirleri insan ismini gösterse dahi işaret zamiri olarak kalırlar. Çünkü dilimizdeki şahıs zamirleri sadece "ben, sen, o, biz, siz, onlar" sözcükleridir. Belgisiz ZamirlerVarlık adlarının kesin olarak yerini tutmayan göreceli anlam sözcükleridir. "Çoğu, kimse, herkes, bazısı, tümü" gibi sözcükler bunlardan bazılarıdır.
Bu cümlelerde "herkes" ve "çoğu" sözcükleri belgisiz zamirlerdir. Ayrıca dilimizde yakıştırma olarak kullanılan isimler de belgisiz zamirdir.
Buradaki "miş" sözcüğü belgisiz zamirdir. Soru ZamirleriVarlık adlarının yerine kullanılan soru sözcükleridir. "Kim, hangisi, kaçı, nerede" bu sözcüklerden bazılarıdır.
Bu cümlelerde "kim" ve "hangisini" sözcükleri soru zamirleridir. Ayrıca soru sözcüklerinin zamir olup olmadığını kontrol etmek amacıyla cümlede soru yerine uygun bir ad getirilip getirilemeyeceğine bakılır. Eğer ad getirilebiliyorsa soru sözcüğü zamirdir. İlgi Zamiriİsim tamlamalarında ismin yerine kullanılan "-ki" ekidir.
Yukarıdaki cümlede "-ki" ile aslında odadan bahsedilmektedir. Bu nedenle ilgi zamiridir. Özellikle sıfat yapan "-ki" ile zamir olan "-ki" karıştırılmamalıdır. Sıfat yapan "-ki" eklendiği ismi, kendisinden sonra gelen ismin sıfatı yapar.
Birinci cümlede "-ki" sıfat yapan "-ki", ikinci cümledeki "-ki" ise evin kirasından söz ettiği için ilgi zamiridir. İyelik ZamiriAd soylu sözcüklerin sonlarına getirilerek sahiplik anlamı katmaktadır. "Benim, senin, onun, bizim, sizin, onların" sözcüklerinin yerini tutar.
Birinci cümlede "-niz" eki "sizin" sözcüğü yerine kullanılarak sahiplik bildirdiği için iyelik zamiridir. İkinci cümlede "-i" eki "onun" sözcüğünün yerine kullanılmıştır ve sahiplik anlamı kattığı için iyelik zamiridir. |
.jpg "Eleştiri Örnekleri Eleştiri Çeşitleri")
Zamirlerin tanımı ve işlevleri hakkında detaylı bir açıklama yapmışsınız. Zamirlerin isimlerin yerini tutarak cümlede nasıl işlev gördüğünü anlamak için verdiğiniz örnekler oldukça açıklayıcı. Özellikle bu ve oradan gibi zamirlerin cümledeki rollerini net bir şekilde belirlemişsiniz. Fakat, zamirlerin iki ana gruba ayrılması konusunda daha fazla örnek vermeyi düşündünüz mü? Ayrıca, ben ve sen gibi şahıs zamirlerinin kullanımına dair daha fazla pratik örnek bulmak, bu kavramı pekiştirmek adına faydalı olabilir. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Cevap yazDeğerli Ayşe Naz,
Yorumunuz için teşekkür ederim. Zamirlerin tanımı ve işlevleri üzerine yaptığım açıklamaların faydalı olduğunu duymak beni mutlu etti. Zamirlerin cümlede isimlerin yerini tutarak nasıl işlev gördüğünü örneklerle açıklamak önemli bir konu.
Zamirlerin Gruplara Ayrılması konusunda daha fazla örnek vermek elbette faydalı olacaktır. Zamirler genellikle iki ana gruba ayrılır: kişisel zamirler ve işaret zamirleri. Kişisel zamirler, ben, sen, o, biz, siz, onlar gibi şahısları belirtirken; işaret zamirleri, bu, şu, orası gibi belirli nesneleri veya yerleri işaret eder. Örneğin, "Ben futbol oynamayı seviyorum." cümlesindeki "ben" zamiri özneyi temsil ederken, "Bu güzel bir kitap." cümlesindeki "bu" zamiri belirli bir nesneyi işaret eder.
Şahıs Zamirlerinin Kullanımı açısından daha fazla pratik örnek sunmak da oldukça öğretici olacaktır. Örneğin, "Sen çok çalışkansın." cümlesinde "sen" zamiri doğrudan hitap edilen kişiyi belirtirken, "Ben buradayım." cümlesinde "ben" zamiri konuşanı ifade eder. Bu tür örneklerin çoğaltılması, konunun pekiştirilmesine yardımcı olacaktır.
Sunduğum bilgilerin daha da zenginleşmesi için önerilerinizi dikkate alacağım. Tekrar teşekkür ederim.
Saygılarımla,